18 Jaar IJwit

We lusten ‘m wel, die IJwit. Heerlijk in de lentezon, maar ook wanneer het met bakken uit de hemel komt. Eigenlijk, gaat ie er altijd wel in. Daarom vertellen we in dit artikel alles wat je wilt weten over deze gevaarlijke doordrinker.

Het is begin 2002 wanneer Kaspar Peterson, de oprichter en eerste eigenaar van Brouwerij ’t IJ, besluit dat het tijd is om naast Zatte, Natte en Columbus een extra zomers bier te brouwen. Session ales en IPA’s waren op dat moment nog niet doorgedrongen in Nederland, dus werd het een witbier in de Belgische stijl: IJwit was geboren. Vanaf juni 2002 wordt dit zomerse bier gebrouwen met onder meer korianderzaad en citroen. Deze twee ingrediënten zorgen voor de kenmerkende kruidige en citrusachtige smaak van IJwit. Doorgaans kennen witbieren een alcoholpercentage van 5 á 6%, IJwit was met zijn 7% dan ook aan de sterke kant. In 2012 is dit verlaagd naar 6,5%, alsnog vrij hoog. Maar door zijn zachte afdronk is het een uitstekende dorstlesser en gevaarlijk doordrinkbaar op hete zomerdagen. In eerste instantie was het idee dat dit frisse bier uitsluitend in de zomer getapt zou worden. Inmiddels is IJwit één van de meest gedronken bieren van onze brouwerij en is het hele jaar door volop verkrijgbaar van zowel de tap als in fles. IJwit is 18 jaar oud geworden, op naar de volgende 18 jaar en drink er één op de jarige!

Wat is witbier precies?
Witbier is een bier van hoge gisting dat niet enkel met gerstemout, maar ook met tarwemout gebrouwen wordt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen witbier van de Belgische stijl en Weizenbier (ook wel Weißbier genoemd), oftwel de Duitse stijl. Beide bieren worden gebrouwen met tarwemout, maar verschillen behoorlijk van elkaar. Het belangrijkste verschil tussen Belgisch witbier en Weizen is dat de eerste op smaak gebracht wordt door middel van kruiden als koriander en fruit zoals citrus. Weizen wordt enkel gebrouwen met graansoorten, hop en water, zoals het Reinheitsgebot dicteert.

Witbier heet witbier omdat het wit is, toch?
Fout, sommigen beweren dat witbier zijn naam simpelweg te danken heeft aan de witte kleur, maar dit is niet waar. Witbier ontleent zijn naam aan het feit dat het gebrouwen is met een deel tarwemout. In Duitsland wordt de term Weizenbier gebruikt voor witbier, Weizen betekent tarwe. De Oudnederlandse term voor tarwe is weit en in Engeland gebruiken ze het woord wheat. Het is daarom zeer aannemelijk dat de naam ‘witbier’ afkomstig is van de oude term ‘weitbier’.

Wel of geen citroen?
Een discussie die waarschijnlijk zo oud is als witbier zelf. Hoort er nou wel of géén schijfje citroen thuis in een glas witbier? Belgisch witbieren worden gebrouwen met kruiden zoals koriander en schillen van citrusvruchten, deze toevoegingen geven het bier een friszure smaak. De gewoonte om een schijf citroen aan een glas witbier toe te voegen zou zijn oorsprong kennen in de tijd dat Hoegaarden witbier dermate populair was en de brouwers door de grote vraag te weinig tijd hadden om het bier te laten rijpen. Door de simpele toevoeging van een schijfje citroen wanneer het bier geserveerd werd kon men alsnog de zure smaak toevoegen. Maar wanneer men extra citroen toevoegt ná het brouwen, dus in de vorm van het bekende gele schijfje, wordt het risico gelopen de schuimkraag en de smaak zoals de brouwer die heeft bedoeld teniet te doen.